Cumhuriyet Paraları - 1

     Paramızdaki değişim ve günümüze gelinceye kadar ki macera, paranın milletler hayatında ve uluslar arası ilişkilerde en önemli aktör olduğu bir çağda, gençliğimize paramıza değer verme ve korumanın gerekliliği düşüncesini oluşturması yönüyle çok önemlidir. Bu yönüyle cumhuriyet paralarımızı sizlerin nazarına çıkartıyorum. Gerekli dersi almak ve paramıza hak ettiği değeri vermek dileğiyle.  

     İlk dönemi Atatürk Dönemi paraları diye adlandırabiliriz. Atatürk dönemi paraları dönemin şartlarından dolayı İngiltere’de basılmıştır. Bu dönemde 2 emisyon vardır.

 1. Emisyon paralarımız1927’den 1937 yılına kadar kullanılmıştır. Harf devriminden önce basılan bu ilk sürümde Arap alfabesinin kullanıldığını görmekteyiz. Ayrıca 10 TL’ye kadar olan paralarımızı Türklük ve Anadolu’yu sembolize eden resimler süslerken; 1000 TL’ye kadar olan banknotlarda bir yüzünde Atatürk’ün resmi diğer yüzünde ise kültürümüzü temsil eden resimler kullanılmıştır. Paraya ilk defa insan resmi konmuş  ve günümüz para yapısı ortaya çıkmıştır. Kağıt paraların 1, 5, 10, 20, 100, 200, 500 ve 1000 liradan oluştuğunu görmekteyiz. 

İkinci sürüm (1937–39) paraların, Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’e adeta atfedildiği hissini bize vermektedir. Tüm banknotların ön yüzünde Atamızın resmi arka yüzünde ise Cumhuriyetimizin ilk yıllarındaki gelişmeyi tasvir eden resimler bulunmaktadır. Bu dönemde paralarımızın daha da renklendiğine şahit olmaktayız.

İkinci Dönem İsmet İnönü dönemidir. Bu banknotlarda ilk dikkati çeken Atatürk’ün ölümünden çok kısa süre sonra resimlerinin yerini dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün resimlerinin almasıdır. 1952’ye kadar resmi dairelerde olduğu gibi paralarda da İsmet İnönü’nün resimlerinin kullanılmış oldukça manidardır. 1940- 52 yıllarını kapsayan bu dönemde 4 kez Para basımına gidildiğini görmekteyiz. Bu sürümler İngiltere ve Almanya’da basılmıştır.

1940–42 yıllarını kapsayan bu sürümde 50 Kuruştan 1000 TL’ye kadar uzanır  banknotlar.

İNÖNÜ DÖNEMİ KULLANILMAYAN SÜRÜM

2.5 liradan başlayarak 5, 10, 50, 100, 200, 500 ve 1000 liraya kadar devam eder bu dönemin sürümü.

İsmet İnönü döneminin bu son sürümünde paraların daha da renklendiği görülür.

5. sürümle birlikte tekrar Atatürk’ün resimlerini kullanma dönemi başlar. Paralarımızdaki Atatürk resimleri genelde düşünen, ciddi resimlerdir. Arka yüzünde meclis, çalışan işçiler, fabrika resimleri, Anadolu coğrafyası, kalkınan şehir ve Atatürk’ün kahraman komutan resmi gibi görüntülerin kullanıldığını görmekteyiz. Ayrıca daha önce İngiltere’de basılan kendi paramızı artık basar konuma geldik.

1966- 83 Yıllarını kapsayan bu sürümde paranın şeklinin iyiden iyiye değiştiği ve kağıt kalitesinin yükseldiğini, paranın günümüze yaklaştığını görmekteyiz. Bu banknotları gören orta neslin dönemin siyasi ve iktisadi çalkantıları da mahzun bir tebessüm olarak yüzüne yansır, sanırız. Çeyrek asrı henüz geçkin olan nüfusumuzun yarıya yakının çocukluğundaki ilk harçlıklardır bu paralar.